Türk mitolojisinde geçen semboller ve anlamları nelerdir? başlıklı içeriğimizde birçoğumuz için merak konusu olan Türk halklarının inanmış olduğu eski efsanelere ve Türk mitolojisinde geçen önemli hayvanlar konusuna değineceğiz.
Türk mitolojisi ne anlama gelir?
Mitoloji hepimizin az çok ilgi duyduğu bir kavramdır. Filmlerde, masallarda sıklıkla geçen mitoloji kavramı herkes tarafından merakla takip edilir. Ancak bazılarına göre gerçekçilik seviyesi neredeyse hiç olmayan hayal ürünleriyken bazılarına göre mitoloji gerçek hayatları kapsayan bir kavramdır.
Bizler de Türk mitolojisinde geçen bazı sembolleri sizler için konu edindik. Öncelikle Türk mitolojisinde geçen tanrı ve tanrıçaların başlıcalarından bahsedelim.
Türk Mitolojisindeki Semboller
Kayra Han: Gökyüzü tanrılarının en büyüğü kabul edin Kayra Han, Kara Han olarak da isimlendirilmektedir. Altay Türklerinin kabul ettiği bir tanrıdır ve onlara göre 17. Katta oturmaktadır. Bütün tanrıların babası kabul edilmektedir ve evrenin kaderini 17. Kattan planlar. Kara Han yeryüzünü yaratmıştır ve bir çam ağacından da insanların üremesini sağlamıştır. Aynı zamanda üç oğlu olduğu bilinmektedir ve bunlardan Ülgeni de 16. Kata oturttuğu bilinmektedir.
Ülgen: Kayra Hanın 16. Kata oturttuğu Ülgen altın bir taht üzerinde oturarak bir dağ üzerinden insanları yönetir. Ülgenin asıl görevi gök cisimleriyle ilgilidir. Yağmur yağdırmak, gök gürültüsü ve yıldırımları üretmek onun görevidir.
Ana: Bu tanrıça su içerisinde yaşar ve suların içinden çıkarak Tanrı Ülgen’e yaratma yetkisi verir. Denizkızına benzeyen bu tanrıçanın bedeni ışıktan oluşmuştur. Başında bir taç yer alır ve bu taç gücünü simgelemektedir.
Erlik: Altay Türklerine göre bu tanrı kötülüğü temsil eder. Yer altındaki karanlıkların hâkimi ve kötülüklerin yaratıcısıdır. İnsanlık için acıyı, eziyeti ve üzüntüyü temsil eder.
Mergen Tanrı: Çok zeki olmasıyla ön plana çıkan bu tanrı 7. katta oturmaktadır. Aynı zamanda kelime anlamı olarak da okçu ve nişancı manasına gelmektedir. Yunan mitolojisindeki Hermes’e çok benzemektedir. Karanlık güçleri yenen akıllı bir tanrı olarak ön plana çıkar.
Kızagan: 9. Katta oturan bu tanrı Ülgen’in oğludur. Savaş tanrısı olup çok güçlü olduğu bilinmektedir. Kızıl gezegen marsı simgeleyerek kırmızı rengi temsil eder.
Şimdi de Ergün Candan’ın kitabında yazdığı birkaç sembolden bahsedelim.
Gök Kurt: Eski Türk toplumlarında çok değerli olan kurt, Türklerin atası olarak bilinmektedir.
Ateş: Ateş pislikleri yok eden bir sembol olarak bilinmektedir. Aynı zamanda Oğuz Kağan destanına göre de ateş, güç demektir.
Gök- Tanrı: Bu inanç eski Türk devletlerinde uzun süre kullanıldı. Devletin başında olan kişi aynı zamanda tanrının da oğlu sayılırdı. Yani devleti yöneten kişi hem ruhen hem de bedenen başta olurdu da diyebiliriz.
Mağara: Mağaraların kutsal sayıldığı da diğer gerçekler arasındadır. Mağaralar gözden uzak yerler olduğu için Türkler bu mağaralarda bütün işlerini halledebiliyordu. Hem ruhani hem de savaş eğitimlerini bu alanlarda gerçekleştirmiş olmaları mağaraların kutsal kabul edilmesini sağlamıştır.
Türk Mitolojisinde Önemli Hayvanlar
Kartal: Kartal yüksek ruh taşıma manasına gelir ve aynı zamanda adaletin, koruyuculuğun bir sembolü olarak kabul edilmektedir.
Kurt: Kurt eski Türkler de çok önemli bir yer tutar ve gücü temsil eder.
Ayı: Kartal, at ve kurt kadar önemli olmasa da ayının da bir önemi vardır. Ayı ormanın ruhunu temsil eder. Başkurtlar ise ayıdan türediklerine inanırlardı.
Ejderha: Dünya’da Çinlilere ait olduğu düşünülse de ejderha Türk mitolojisinde de vardır. Refah, güç ve kudreti temsil ettiği bilinmektedir.
Bu yazımızda Türk mitolojisinde geçen semboller, bu sembollerin anlamları ve yine Türk mitolojisindeki önemli hayvanları kaleme aldık. Öğrenmeye ve bilgilenmeye devam etmek için sitemizde yer alan diğer içeriklerimize de göz atmayı unutmayın.
Lütfen Paylaşın!
